Kan mijn e-communicatie worden gekwalificeerd als spam of verboden worden wegens het onwettig gebruik van gegevens?
(a) Wat is ‘spam’?
Over het algemeen associeert men het woord ‘spam’ [Note: Een woord dat haar oorsprong kent in het gelijknamige merk van vlees in conservenblik en een sketch van Monty Python over Vikings.] met Viagra-gerelateerde aanbiedingen en testamenten van Nigeriaanse presidenten (waarbij aan de ontvanger een fortuin wordt beloofd in ruil voor een betaling om een deel van de activa los te maken) [Note: C. HERLEY van Microsoft Research onderzocht de populariteit van Nigeria op dit vlak: ‘Why do Nigerian scammers say they are from Nigeria?’ (online beschikbaar).].
Echter, de term ‘spam’ dekt een bredere lading en is van toepassing op elke vorm van ongevraagde reclame die men ontvangt via elektronische post, zowel wanneer het via een e-mail adress van dubieuze oorsprong gebeurt als wanneer het duidelijk van een bestaand bedrijf komt.
Onder de WEH is het gebruik van elektronische post voor reclame-doeleinden verboden, tenzij in die gevallen waar de ontvanger voorafgaand, vrij, specifiek en geïnformeerd toestemming hiertoe heeft gegeven. ‘Opt-in‘ (een bewuste keuze, in tegenstelling tot een impliciete keuze door de afwezigheid van een weigering, ‘opt-out’) is daarom de norm bij commerciële communicatie via elektronische post.
Reclamevoering via elektronische post zal evenwel alsnog worden toegestaan, zelfs wanneer er geen voorafgaande, vrije, specifieke en geïnformeerde toestemming voorhanden is, als aan de volgende cumulatieve voorwaarden is voldaan (de zogeheten ‘soft opt-in’):
- De ontvangers moeten bestaande cliënten van de afzender zijn,
- De communicatie mag enkel betrekking hebben op producten en diensten van de afzender die gelijkaardig zijn aan deze voor de welke de ontvanger klant werd van de afzender, en
- De afzender moet zijn cliënten de mogelijkheid geven om dergelijke communicatie stop te zetten (zowel op het moment dat de gegevens voor het eerst worden verzameld, als iedere keer wanneer men de gegevens later gebruikt, zoals verder wordt aangegeven).
Hieruit volgt dat potentiële cliënten nooit onder de ‘soft opt-in’ kunnen vallen.
Bij gebrek aan toestemming van de ontvanger en als aan de vereisten voor de ‘soft opt-in’ evenmin voldaan is, dan is het versturen van reclame via elektronische post een vorm van spam en zal het bijgevolg onwettig zijn.